Hemen her tasarımcının bilmesi gereken tipografi yazı düzenleme sanatı, tekniği, yöntemi, şekli olacak şekilde tanımlanabilir. Yazıların tipik şekilleri, var olan büyüklükleri, satır arası boşlukları, satır uzunlukları, vb. etkenler üzerinde durur.
Tipografi Nedir?
Tipografi genel olarak tasarımcıların ilgi alanı olan yazı düzenleme sanatıdır. Yazdığımız yazı için seçilen şekil, bunun düzenlenmesi, bölümlendirilmesi, rengi ve tasarımının konusu çok önemlidir.Kelime köken itibariyle Yunanca da typos yani form ve graphia çizmek, yazmak kelimelerinden terkip edilmiş olup, typographia sözcüğünün dilimizdeki şeklini oluşturur.
Tipografyada uzmanlaşmış bireylere tipograf denir. Tipografi çağdaş kullanımında oldukça kapsamlı ve geniş bir yelpazeye sahiptir. Bunlara örnek verecek olursak vitrin tipografisi, elbise, endüstriyel ürünlerde ev araç gereçleri, kalemler, saatler, dijitalleşen dünyada cep telefonları, bilgisayar oyunları, el yazısı ve kaligrafi gibi becerileri sayabiliriz. Kısaca sanatsal ve görsel düzenleme olan tipografi bir tasarım dili anlayışıdır.
Günümüz web sitelerinde, reklamlarda, bize sunulan her türlü içerikte ikna edici bir mesajın bulunması şarttır. Bu şartın sağlanmasında da tipografi vazgeçilmez bir unsur olarak göze çarpar. Bu kadar önemli olan tipografi dört ana kural etrafında şekillenmiştir. Bunlardan birincisi metin tipografisidir. Metni okuyan okuyucuya farkında olmadan, görünmezlik ilkesi etrafında görsel olarak bir tatmin edici bütünlüğü sunmaktır.
Anormalliklerin en aza indirildiği, dikkati dağıtacak engellerin olmadığı şeffaflık ilkesi etrafında bir sunum oluşturmak hedeflenir. Metin tipografisinin temelini harflerin seçimi oluşturur. Bilimsel, tinsel, ekonomik, kültürel gibi hemen her alanla ilgi yazıların hepsinde farklı karakteristik fontlar gerekmektedir. Ayrıca dilbilim, semantik bilim, kelime ve cümle yapıları, şekil bilimi, sözcük frekansları tipoloji tarafından modüle edilir.
Tipografi de bir diğer ana kural ise renktir. Tipografi de renk; zemindeki boyanın geleceğidir. Marjinler arası derinlik, harflerin şekilleri, kelimeler arası yakınlık vs. ögelerle ilintili olarak karşımız çıkar. Renk metnin; konuyla ve grafik unsurlarıyla birlikte uyumunu kolaylaştırır. Renkte kağıt seçimi de oldukça önemlidir.
Bunun yanında okunabilirlik tipoloji de önemli diğer bir öge olarak karşımıza çıkar. Karakterlerin birbirlerinden net bir şekilde ayırt edilebilir olması gerekir. Bu öge kısaca fontun şekli ve ebatlarıyla ilgilidir. Okunabilirlikte tasarımcı ve tipografisin hazırladığı metinsel ürünün mesajını iletmek amaçlanır.
Okuyucu olarak bizlerin aradığımız bilgiyi bulmamız için metindeki satır aralarının uzunluğu, sayfanın metne göre pozisyonu, satırlardaki sözcük sayıları ve aralıkları dikkatli bir şekilde oluşturulmuş olmalıdır. Bir takım araştırmalar sonucunda; İtalic harfin Roma harf şekline göre daha az okunaklı, beyaz üstüne siyah fontun siyah üstüne beyaz fonta göre daha fazla okunaklı olduğu görülmüştür.
Tipografinin bir çeşidi olan deneyimsel tipografi de amaç; dizgi uyarlamaları ve düzen gibi standartların önüne geçmektir. okunabilirlik değil de daha çok duygu iletişimine önem veren sanatsal bir yaklaşım olarak da adlandırılmaktadır. Bir diğer tipografi çeşidi olan ekran tipografisi kitap kapakları, mimari ve kitabe harfleri, reklam ve iletişim işleri, sinema, televizyon ya da online bilgisayar ekranı, logolar gibi alanları kapsar.
Tipografi seçiminde ana içerik başta olmak üzere, uluslararası alanda da kabul edilmiş olan fontlar, yazımızın ebatları, tekrar ve takip aralıkları, metin ölçüsü gibi hususlar önemlidir.
Tipografi tasarımı yaparken devamlılık ve görsel hiyerarşi ilkesini göz ardı etmemek gerekir. Büyük objeden küçük objeye geçişte gözde farklı bir algı yaratılmamalı, göze tasarım unsurları arasında kesintisiz bir geçişle devamlılık sağlanmalıdır. Görsel hiyerarşide önemli olan bir diğer unsurda çizgilerin kullanımıdır. Farklı kalınlık ve uzunluktaki çizgiler ritmik bir uyumla verilmek istenilen mesajın daha evvel algılanmasını sağlayarak gözün takibini hızlandırmaktadır.
Görsel açısından ilgi çekici olan tipografi örnekleri aynı zamanda da sanatsal bakış açısıyla meydana getirilerek; herhangi bir alanda yapılmakla beraber; insanların ilgisini çekmesi amacı da güdülerek ortaya çıkarılan ürünleri kapsayan bir faaliyet olarak da adından söz ettirmektedir.
Tipografi Örnekleri
Tipografi örneklerine göre yapılan bu çalışmaların oldukça fazla vakit alacak şekilde incelenmesi durumunda; farklı zevkler ve bakış açıları sonrasında türlü türlü çalışmaların ve tasarımların gündeme geldiğini de görebileceklerdir. Bu sayede de tipografi alanında yer alan çalışmaların kişisel zevk ve bakış açısına bağlı olarak da değişkenlik göstereceğini gözlemleyebileceklerdir.
Kaynak: adtorium.com