 |
| (Flickr) |
Bir laboratuvarı ya da müzeyi ziyaret ettiğinizde bozulmamış bir göz küresine ya da cam kavanozda yüzen küçük bir ölü yaratığa hayran kalıp, alkolün koruma gücünü gördünüz mü? Bu tekniğin resmi adı sıvı korumadır. Bilim insanları 1600'lerden beri örneklerini korumak için alkole güveniyorlar ve eğer doğru yapılırsa, Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'ne göre yüzlerce yıl boyunca bir örneği koruyabilir.
Peki alkol ile örnekleri nasıl koruruz?
Indiana Üniversitesi Bloomington'da yardımcı kimya profesörü olan Bill Carroll yaptığı açıklamada, "çürümeye neden olacak mikroorganizma türleri için toksik olmasıdır" dedi. Örnek olarak şarabı kullandı. Maya mantarlarının üzümlerden şeker yemesi ve ardından alkol salgılaması ile yapılır. Ancak Maya mantarları o kadar çok alkol salgılar ki konsantrasyon toksik hale gelir ve mayayı öldürür, dedi. California şarap Danışmanı'na göre, bu alkol içeriği (yaklaşık %14) yıllarca bakteri üremesini geciktirmeye yardımcı oluyor (birçok şarap da kükürt gibi ek koruyucular içeriyor).
Seattle'daki Burke Müzesi'ndeki balık koleksiyonları Müdürü Katherine Maslenikov, DNA, dokular ve hatta tüm hayvanlar gibi diğer organik maddelerin korunmasının daha yüksek bir alkol konsantrasyonu gerektirdiğini söyledi. Katherine Maslenikov bu tipik olarak uzun süreli depolama için alkole, özellikle etanole dayanır, dedi.
Örneğin, Maslenikov bir balık örneği alabilir, DNA analizi için bazı doku örneklerini çıkarabilir ve enzimatik reaksiyonlar ve doku bozulması gibi iç biyolojik süreçleri durdurmak için balıklara formalin (suda çözünmüş formaldehit gazı çözeltisi) enjekte edebilir. Daha sonra balık örneğini %70 alkol, %30 su içeren bir kavanoza batırabilir. Maslenikov, uzun süreli depolama için "%70 bu sihirli sayı gibi görünüyor. Solüsyonda dokuların sulu kalması için yeterli su var, bu da hayvanın veya numunenin şeklini korumasına yardımcı oluyor ve küf ve bakteri üremesini önlemek için yeterli alkol de var" dedi.
Alkol, örneğin %95 etanol gibi daha yüksek konsantrasyonlarda dehidrant olarak çalışır, yani hücredeki, dokudaki veya tüm vücut numunesindeki suyu alır ve alkolle değiştirir. Su eksikliği, suya duyarlı proteinlerde değişikliklere neden olur; Arkansas Eyalet Üniversitesi tarafından yürütülen bir dizi Biyoloğa göre, numunenin şeklini sabitleyerek yan yana açılırlar veya denatüre olurlar ve sertleşirler. Plos One dergisinde 2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bu teknik DNA'yı korumanın yaygın bir yoludur.
Alkolün yüzde kaçının kullanılacağına karar vermek zor olabilir. Çok fazla veya çok az kullanmak numunenin şeklini ve esnekliğini etkileyebilir, hatta numuneyi solüsyonda koruma yeteneğini azaltabilir. Bir numuneyi kurutmak için kullanılan yüksek alkol konsantrasyonları onu koruyacaktır. Ancak Maslenikov, bu işlemin aynı zamanda buruşmuş (su kaybından) ve kırılgan (sertleştirilmiş proteinlerden) bir numune bırakabileceğini söyledi. Bu, bazen sorun olmayabilir; her şey neyi korumaya çalıştığınıza bağlıdır.
Bu arada, bir numune çok fazla su tutarsa hızla bozulabilir.
Kansas biyolojik araştırma ve Kansas Üniversitesi ekolojik Araştırma Merkezi'nde yardımcı araştırma profesörü olan Christopher Rogers, "Bir organizmanın dokularında yeterli su varsa, alkolü seyreltebilir. Bu gerçekleşirse, alkol konsantrasyonu, numunenin derinliklerinde, bütün bir hayvan örneğinin bağırsağı gibi bir yerde saklanabilecek gizlenen mikroorganizmaları öldürecek kadar güçlü olmayabilir. Kaçırılan bakteriler numuneyi parçalayabilir. Bu nedenle, yaratığın dekapajından yaklaşık 24 saat sonra alkolü değiştirmek önemlidir. Çünkü çözeltinin alkol konsantrasyonunu arttırıyor" dedi.
Alkolün koruyucu olarak kullanılması söz konusu olduğunda, Carrol, "Mikroorganizmaları engelleyeceğiniz, ancak baktığınız şeyin hücre yapısını bozmayacağınız bir konsantrasyon olmalıdır" dedi.
Bizi Twitter, Facebook ve Flipboard'da takip edebilirsiniz.